Τα τελευταία χρόνια η Κύπρος έχει καταγράψει σημαντική πρόοδο σε θέματα Έρευνας και Καινοτομίας όμως υπάρχουν αρκετά να γίνουν, διαπιστώνει ο Δρ. Νικόλας Μαστρογιαννόπουλος, Επικεφαλής Επιστήμονας για Έρευνα και Καινοτομία της Κυπριακής Δημοκρατίας και προτάσσει την διασύνδεση της επιστημονικής κοινότητας με την επιχειρηματική.
Ο κ. Μαστρογιαννόπουλος, ο οποίος ανέλαβε τα ηνία του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας εν μέσω πανδημίας και καραντίνας, παρατηρεί πως αυτή η περίοδος είναι χρυσή ευκαιρία, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο για την έρευνα και την καινοτομία για περαιτέρω βήματα προς τα εμπρός. Υπογραμμίζει παράλληλα πως η Κύπρος διαθέτει το «υλικό» για να διαπρέψει και μπορεί να εκμεταλλευτεί ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. Ήδη έχουν δρομολογηθεί αρκετές δράσεις και προγράμματα για το επόμενο διάστημα.
Πού υπερτερεί η Κύπρος στην έρευνα και την καινοτομία, και ποιες οι αδυναμίες;
Τα τελευταία χρόνια η Κύπρος έκανε σημαντικά βήματα όσον αφορά τον τομέα της Έρευνας και Καινοτομίας (Ε&Κ). Διαθέτουμε παγκοσμίου επιπέδου ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα, μεταξύ των οποίων πανεπιστήμια που κατατάσσονται ψηλά στις λίστες αξιολόγησης και κατάταξης πανεπιστημίων παγκοσμίως. Παράλληλα, στην Κύπρο λειτουργούν σήμερα έξι Κέντρα Αριστείας, με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγχρόνως το ανθρώπινο κεφάλαιο που διαθέτουμε είναι εμπλουτισμένο με άφθονο ταλέντο, ενώ αξιοσημείωτος αριθμός κυπριακών επιχειρήσεων δραστηριοποιείται με επιτυχία σε διεθνές επίπεδο προσφέροντας καινοτόμες λύσεις και προϊόντα. Η δυναμική που αναπτύσσεται διαφαίνεται άλλωστε και μέσα από τα τελευταία αποτελέσματα του European Innovation Scoreboard 2020, όπου η Κύπρος βρίσκεται μόλις 3% μακριά από την κατηγορία των Strong Innovators, ενώ τοποθετείται στην 28η θέση του Παγκόσμιου Δείκτη Καινοτομίας, σε σύνολο 129 χωρών. Ωστόσο, παρά τα βήματα προόδου, υπάρχουν ακόμη αρκετά που πρέπει να γίνουν, κυρίως σε ό,τι αφορά τη διασύνδεση της επιστημονικής κοινότητας με την επιχειρηματική, την ενδυνάμωση των επιχειρήσεων μας για να καινοτομούν καθώς επίσης και την καλλιέργεια κουλτούρας Ε&Κ.
ΕΥΚΑΙΡΙΑ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Ποιος ήταν ο ρόλος της καινοτομίας στην πανδημία και πώς μπορεί να βοηθήσει μελλοντικά;
Η πανδημία έχει δημιουργήσει μεγάλες προκλήσεις για την ανθρωπότητα, όμως ταυτόχρονα ανέδειξε τον σημαντικότατο ρόλο της έρευνας, της καινοτομίας και της τεχνολογίας στην εξεύρεση λύσεων. Συγκεκριμένα, αμέσως μετά την επιβολή της υποχρεωτικής καραντίνας, θα ήταν αδύνατον για κάποιες επιχειρήσεις να συνεχίσουν να λειτουργούν, εάν δεν υπήρχε η δυνατότητα για τηλεργασία. Το ίδιο ισχύει και για τον τομέα της εκπαίδευσης, όπου παρά τις δυσκολίες, χιλιάδες μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικοί, συνέχισαν το πρόγραμμά τους εξ αποστάσεως. Καθοριστική στις προσπάθειες διαχείρισης της κρίσης ήταν και η συμβολή των Κέντρων Αριστείας ΚΟΙΟΣ και RISE, που ανέπτυξαν εφαρμογές για διευκόλυνση της ιχνηλάτησης και για διαχείριση του μεγάλου όγκου δεδομένων σχετικά με τον COVID-19. Καταλυτικής σημασίας για τον έλεγχο εξάπλωσης του ιού είναι επίσης η ηλεκτρονική πλατφόρμα Cyprus Flight Pass, που διαχειρίζεται την υποβολή στοιχείων όσων ταξιδεύουν προς την Κύπρο. Με σκοπό την άμβλυνση των επιπτώσεων της πανδημίας, ΙδΕΚ και Υφ. Καινοτομίας απηύθυναν πρόσκληση στο εθνικό οικοσύστημα να ενώσει δυνάμεις και να δημιουργήσει γέφυρες επικοινωνίας, ενθαρρύνοντας την εγχώρια ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα να υποβάλει εισηγήσεις για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, προϊόντων και υπηρεσιών σε κάθε τομέα. Μεταξύ άλλων, το ΙδΕΚ προκήρυξε από την πρώτη στιγμή, ειδικά προγράμματα χρηματοδότησης, στοχεύοντας στην ενίσχυση του εγχώριου οικοσυστήματος και την εξεύρεση καινοτόμων λύσεων. Θα πρέπει, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε τις υπάρχουσες συνθήκες ως ευκαιρία «κλειδί» έτσι ώστε να μετατρέψουμε τις προκλήσεις σε καρποφόρα αποτελέσματα. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους φορείς που έχουν εγκύψει στην άμεση αντιμετώπιση των επιπτώσεων, αναφέροντας χαρακτηριστικά το Υπουργείο Υγείας, την επιστημονική κοινότητα, τους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς Υγείας, αλλά και κάθε οργανισμό που συμμετείχε ενεργά προς αυτή την κατεύθυνση.
Σημαντικοί τομείς της οικονομίας, όπως ο τουρισμός, έχουν πληγεί. Πρέπει οι επιχειρήσεις να ρισκάρουν περισσότερο, αν δεν το κάνουν, και να επενδύσουν στην Ε&Κ;
Ενδεχομένως αυτό να είναι σήμερα πιο αναγκαίο από ποτέ. Διανύουμε μία περίοδο όπου η πανδημία έχει καταδείξει περίτρανα την ανάγκη διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, η οποία βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε παραδοσιακούς τομείς όπως ο τουρισμός και οι υπηρεσίες, τομείς οι οποίοι επηρεάστηκαν σημαντικά. Ένα από τα πολυτιμότερα μαθήματα που αντλήσαμε από αυτή την περίοδο, είναι η σημασία της τεχνολογίας στις επιχειρήσεις. Η ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών τους, η υιοθέτηση της καινοτομίας και ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας τους, αποτελούν βασικό στρατηγικό όπλο για την επιβίωσή τους. Είναι σημαντικό συνεπώς, ν’ αντιληφθούμε πως η Ε&Κ αφορά κάθε κλάδο της οικονομικής δραστηριότητας, δίνοντας τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις ανεξάρτητα από το αν δραστηριοποιούνται στον χρηματοοικονομικό κλάδο, στον τομέα της υγείας ή του τουρισμού να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες και τα προϊόντα τους, εφαρμόζοντας γρήγορες και ευέλικτες διαδικασίες. Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχουν πολλές ανταγωνιστικές και καινοτόμες επιχειρήσεις στην Κύπρο που παράγουν νέα προϊόντα, τόσο για την εγχώρια, όσο και για την παγκόσμια αγορά, υιοθετώντας διεθνή προσανατολισμό και συνάπτοντας συνεργασίες με διεθνείς κολοσσούς.
Τα κονδύλια για Ε&Κ στην Κύπρο ήταν διαχρονικά από τα χαμηλότερα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ. Σήμερα, με την κρίση που δημιούργησε ο κορωνοϊός δεν θεωρείτε ότι θα μειωθούν ακόμα περισσότερο;
Σίγουρα οι επιπτώσεις της πανδημίας έχουν οριζόντιες επιπτώσεις στην οικονομία, ωστόσο, η αναβάθμιση της εθνικής επένδυσης της χώρας για έρευνα, καινοτομία και ανάπτυξη, αποτελεί έναν από τους κυριότερους στόχους μας, επιδιώκοντας παράλληλα την αύξηση συνεισφοράς και του ιδιωτικού τομέα. Το στοίχημα όμως δεν θα πρέπει απλά να είναι η αύξηση της επένδυσης, αλλά η μετατροπή των κονδυλίων σε αξία για την πραγματική οικονομία. Είναι γεγονός πως οι συνολικές δαπάνες για δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ, ωστόσο, στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας καταδεικνύουν ότι η Κύπρος διαθέτει έναν από τους υψηλότερους μέσους ετήσιους ρυθμούς αύξησης. Δεδομένου και των μεταρρυθμίσεων που έγιναν τα τελευταία χρόνια και τους υψηλούς στόχους που τέθηκαν, η βούληση για ενίσχυση της Ε&Κ και η στρατηγική κατεύθυνση της Πολιτείας είναι ξεκάθαρη. Να διαμορφώσει ένα νέο οικονομικό μοντέλο για την Κύπρο, μετουσιώνοντας την Ε&Κ σε θεμέλιο λίθο ανάπτυξης, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, επενδυτικών ευκαιριών και προστιθέμενης αξίας.
Ποιο το «κλειδί» κατά τη γνώμη σας για μια βιώσιμη οικονομία;
Αν θέλουμε να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί, οφείλουμε να είμαστε εξωστρεφείς. Να δημιουργούμε καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες και να χρησιμοποιούμε εφαρμοσμένη γνώση όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλες τις σύγχρονες οικονομίες. Προκειμένου λοιπόν να καταστεί η Κύπρος πιο ανταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο, χρειάζεται ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης. Ένα μοντέλο που θα ενισχύσει τις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών της χώρας. Για να επιτευχθεί αυτό, είναι απαραίτητη η επένδυση στο τρίπτυχο έρευνα, καινοτομία και τεχνολογική ανάπτυξη που θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός ισχυρού οικοσυστήματος και στην τροφοδότηση πρωτοποριακών ιδεών που θα μετατραπούν σε προϊόντα και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας. Απαραίτητη είναι επίσης η επένδυση στους νέους της χώρας μας, αλλά και η παραχώρηση κινήτρων, έτσι ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, τόσο για επαναπατρισμό Κυπρίων επιστημόνων και επαγγελματιών, όσο και για προσέλκυση ξένων επενδύσεων και εταιρειών υψηλής τεχνολογίας. Για να υπάρξει όμως βιώσιμη οικονομία πρέπει πάντα να ενεργούμε με γνώμονα τις κοινωνικές προκλήσεις και με σεβασμό στο περιβάλλον, στοχεύοντας στην πράσινη ανάπτυξη.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ
Έχοντας υπόψη το μνημόνιο που υπογράφηκε με το ΚΕΒΕ και την ΟΕΒ, με ποιο τρόπο η έρευνα έχει πρακτικό αντίκτυπο στο εμπόριο και στην ευρύτερη οικονομία;
Είναι σημαντικό ν’ αντιληφθούμε πως η αποδοτική διασύνδεση της ερευνητικής κοινότητας με τον επιχειρηματικό κόσμο, είναι αυτή που θα μετουσιώσει τη νέα γνώση σε καινοτομία, μετατρέποντας ουσιαστικά τα αποτελέσματα της έρευνας σε νέες και ουσιαστικά βελτιωμένες υπηρεσίες και προϊόντα. Συνεπώς, η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών που θα επιτρέπουν τη στενή συνεργασία μεταξύ Πολιτείας και επιχειρηματικών και ερευνητικών φορέων είναι απαραίτητη. Μέσα από την υπογραφή των μνημονίων, έχει ήδη μπει σε τροχιά υλοποίησης ένα ευρύ φάσμα στοχευμένων δράσεων, έτσι ώστε να έρθουν πιο κοντά στην Ε&Κ οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία του τόπου, με τη γνώση που παράγεται να διαχέεται επιτυχώς, με τρόπο που να καταλήγει σε ανάπτυξη και εμπορική αξιοποίηση καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, σημαντική θα είναι η συνεισφορά του Γραφείου Μεταφοράς Γνώσης, με σκοπό την υποστήριξη της εμπορικής αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων που παράγει η ερευνητική μας κοινότητα από τις επιχειρήσεις. Κάτι που άλλωστε θα επιφέρει πολλαπλάσια οφέλη, τόσο για το εμπόριο, όσο και για την ευρύτερη οικονομία της χώρας, ενισχύοντας συνάμα την ποιότητα ζωής του Κύπριου πολίτη.
Ο πρόεδρος του ΚΕΒΕ σε πρόσφατη συνέντευξή του ζήτησε όπως αυξηθούν τα κονδύλια προς το ΙδΕΚ, καθώς η δουλειά που κάνει έχει πραγματικό αντίκτυπο στην οικονομία και στην κοινωνία. Όντως έτσι είναι; Οι εργαζόμενοι πώς επωφελούνται από την Ε&Κ;
Αναμφίβολα τα κονδύλια που διατίθενται για σκοπούς Ε&Κ πρέπει να συνεχιστούν και γιατί όχι, όταν και εφόσον καταστεί εφικτό, να αυξηθούν. Δεν πρέπει άλλωστε να παραβλέπουμε το γεγονός πως η ανταγωνιστικότητα των οικονομιών ανά το παγκόσμιο μετριέται, μεταξύ άλλων, και με βάση τους δείκτες αξιοποίησης και μετατροπής της έρευνας σε προστιθέμενη αξία. Ως εκ τούτου, τόσο η στροφή των επιχειρήσεων προς την καινοτομία, όσο και η επένδυση στην έρευνα, είναι ουσιαστικής σημασίας, με τα οφέλη για τους εργαζομένους να είναι άμεσα. Συγκεκριμένα, η Ε&Κ συμβάλλει στη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας, την ίδια ώρα που η διάθεση καινοτόμων υπηρεσιών και η αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων, κάνουν τους εργαζόμενους πιο αποδοτικούς, βελτιώνουν την ποιότητα εργασίας και μειώνουν το κόστος και τον χρόνο που απαιτείται για εκτέλεση εργασιών.
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΡΙΣΚΟ
Πώς μπορούμε να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί στην περιοχή της Μεσογείου και να προσελκύσουμε ξένες εταιρείες έρευνας και τεχνολογίας για να εγκατασταθούν στο νησί;
Η Κύπρος προσφέρει ως χώρα πληθώρα συγκριτικών πλεονεκτημάτων, τα οποία την καθιστούν ιδανικό προορισμό για προσέλκυση ξένων εταιρειών που επιθυμούν να μεταφέρουν την έδρα τους. Η γεωγραφική της θέση προσφέρει εύκολη πρόσβαση στις αγορές της Ευρώπης και των χωρών της περιοχής Μέσης Ανατολή και Βόρειας Αφρικής (ΜΕΝΑ). Επιπρόσθετα, η Κύπρος διαθέτει ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό, εγνωσμένου κύρους ακαδημαϊκά/ερευνητικά κέντρα, υψηλού επιπέδου ποιότητα ζωής και ένα φιλόξενο και ασφαλές περιβάλλον. Ακόμη, το λειτουργικό κόστος είναι χαμηλότερο από άλλες περιοχές, επίσης, εφαρμόζεται το ευρωπαϊκό νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, ενώ παρέχονται ειδικά φορολογικά κίνητρα με σκοπό την ενθάρρυνση ξένων επενδυτών. Προβάλλοντας όλα τα πιο πάνω, πιστεύω ακράδαντα πως μπορούμε να ενισχύσουμε τη διεθνή ανταγωνιστική μας θέση, ενώ διαθέτουμε όλα τα εχέγγυα ούτως ώστε να καταστούμε περιφερειακό κέντρο Ε&Κ σε μία περίοδο που η προσέλκυση ξένων επενδύσεων κρίνεται πιο σημαντική από ποτέ.
Γιατί δίσταζαν οι επιχειρήσεις να επενδύσουν στην έρευνα και καινοτομία; Τι άλλαξε και πώς μπορούν να επωφεληθούν;
Καταρχάς το ίδιο το περιβάλλον εντός του οποίου οι επιχειρήσεις καλούνται σήμερα να αναπτύξουν τη δραστηριότητά τους έχει διαφοροποιηθεί ριζικά. Το σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον είναι συνεχώς μεταβαλλόμενο, παγκοσμιοποιημένο και διασυνδεδεμένο. Συνεπώς, μπορεί πριν από κάποια χρόνια η Ε&Κ να μην ήταν τόσο «ορατή» για τις εγχώριες επιχειρήσεις, ωστόσο, o τρόπος ζωής έχει πλέον αλλάξει καθώς επίσης και η συμπεριφορά των καταναλωτών. Η Κύπρος είναι μία χώρα που επενδύει πολλά στην εκπαίδευση, καταγράφοντας εξαιρετικές επιδόσεις σε ό,τι αφορά το ποσοστό πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ωστόσο, όπως το εκπαιδευτικό σύστημα τόσο και οι επιχειρήσεις πρέπει να αφουγκράζονται τις ανάγκες της αγοράς, παράγοντας επαγγελματίες και υπηρεσίες που να μπορούν να προσθέτουν ψηλή προστιθέμενη αξία στην οικονομία, με όλα τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη που προκύπτουν. Σήμερα, η Πολιτεία παρέχει όλα τα σύγχρονα εργαλεία και την απαραίτητη στήριξη προς τον ερευνητικό και επιχειρηματικό κόσμο, έτσι ώστε να προχωρήσει στις ανάλογες επενδύσεις και να επωφεληθεί από αυτές. Δεν χωράει αμφιβολία ότι μέσα από την επιχειρηματική εξωστρέφεια και την ενθάρρυνση των εγχώριων επιχειρήσεων, τόσο για διεθνή ανάπτυξη, αλλά και ενσωμάτωση καινοτόμων συστημάτων στις εγκαταστάσεις τους, συνεπάγονται θετικά αποτελέσματα.
Η καινοτομία έχει «ομαλοποιήσει» τον δρόμο προς την ψηφιοποίηση του κράτους; Ποιος ο ρόλος του ΙδΕΚ (σε συνεργασία με το Υφ. Καινοτομίας);
Η Κύπρος έχει εισέλθει σε μία νέα εποχή, κάτι που άλλωστε καταδεικνύεται και από την ίδρυση του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, αλλά και την υιοθέτηση της Εθνικής Στρατηγικής για Ε&Κ. Σε ό, τι αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, το σχέδιο δράσης του Υφυπουργείου περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ψηφιοποίηση πέραν των 160 δημόσιων υπηρεσιών, αλλά και την παράλληλη υλοποίηση έργων μεγάλης εμβέλειας για αναβάθμιση των υποδομών και λειτουργιών της κρατικής μηχανής, καθώς και της ποιότητας εξυπηρέτησης που παρέχεται στους πολίτες και τις επιχειρήσεις, μειώνοντας συνάμα τη γραφειοκρατία. Πέραν των έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, επιδιώκεται η αναβάθμιση των τεχνικών και τηλεπικοινωνιακών υποδομών του κράτους, καθώς και η αξιοποίηση τεχνολογιών αιχμής, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το blockchain. Παράλληλα, προωθείται η αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων τόσο των δημοσίων υπαλλήλων όσο και του ευρύτερου πληθυσμού. Το ΙδΕΚ, ως ο εκτελεστικός βραχίονας του Υφυπουργείου, έχει την αρμοδιότητα υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για τα θέματα που άπτονται της Ε&Κ και καλείται να καλύψει το σύνολο των αναγκών της ερευνητικής και καινοτόμου επιχειρηματικής κοινότητας σε ανταγωνιστική χρηματοδότηση και υπηρεσίες. Την ίδια ώρα, έχει την αρμοδιότητα της υλοποίησης των διακρατικών συμφωνιών που συνάπτει το Υφυπουργείο, μέσα από τον σχεδιασμό προγραμμάτων που στοχεύουν στην ανάπτυξη συνεργειών, την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και την ενίσχυση της εξωστρέφειας. «Όπλα» που θα επιτρέψουν στο εγχώριο οικοσύστημα να αναπτυχθεί και να διεθνοποιηθεί, συνδράμοντας στην διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και ευημερίας.
Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η επόμενη 5ετία και ποιο το πλάνο σας ως Επικεφαλής Επιστήμονας Έρευνας και Καινοτομίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και Πρόεδρος του ΔΣ του ΙδΕΚ;
Παρά το γεγονός πως είναι δύσκολο να προβλέψουμε με ακρίβεια τις εξελίξεις σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, λαμβάνοντας υπόψη και την αβεβαιότητα που επικρατεί γύρω από την πορεία της πανδημίας αλλά και τις εξελίξεις σε γεωπολιτικό επίπεδο, αυτό που προέχει είναι να παραμείνουμε προσηλωμένοι στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και δράσεων που θα οδηγήσουν στη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο είναι που καλούμαστε να εργαστούμε συλλογικά, έτσι ώστε να οικοδομήσουμε ένα σύγχρονο, αποδοτικό και ανταγωνιστικό οικοσύστημα το οποίο θα προσθέτει οριζόντια αξία σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Ως Επικεφαλής Επιστήμονας και Πρόεδρος του ΔΣ του ΙδΕΚ, θα εργαστώ με όλες μου τις δυνάμεις, πάντοτε σε συνεργασία με την Πολιτεία και τους εμπλεκόμενους φορείς, έτσι ώστε να αναπτυχθεί κουλτούρα Ε&Κ σε όλα τα επίπεδα, ενισχύοντας το εγχώριο οικοσύστημα και βοηθώντας το να «ανθίσει» και να προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες, τόσο μέσω των νέων προγραμμάτων που θα προκηρύξει το προσεχές διάστημα το ΙδΕΚ, όσο και μέσω των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων που ανέφερα πιο πάνω.
«ΠΟΝΤΑΡΟΝΤΑΣ» ΣΤΙΣ STARTUPS
Με ποιο τρόπο μπορεί να ενισχυθεί το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων;
Η δημιουργία μίας δυναμικής κοινότητας από κυπριακές νεοφυείς επιχειρήσεις αποτελεί βασική μας προτεραιότητα και αυτό είναι κάτι που διαφαίνεται και από τις σχετικές εξαγγελίες της Κυβέρνησης, σε ό,τι αφορά τις μεσοπρόθεσμες δράσεις για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Συγκεκριμένα, αποφασίστηκε η ενδυνάμωση των σχεδίων για προώθηση της Ε&Κ σε επιχειρήσεις με εκτιμώμενο κόστος €90 εκατ. για την περίοδο 2021-2023, αλλά και η προώθηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης, μέσα από τη λειτουργία Επενδυτικού Ταμείου για την Παροχή Χρηματοδότησης Κεφαλαίου (Equity Fund). Στόχος του Ταμείου είναι η βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ιδιαίτερα νεοφυείς και καινοτόμες. Επιπρόσθετα, το ΙδΕΚ παρέχει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών και προγραμμάτων, για ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, δωρεάν υποστηρικτικές υπηρεσίες και ευκαιρίες χρηματοδότησης.
Μπορείτε να μας δώσετε κάποια παραδείγματα;
Ενδεικτικά, στο πλαίσιο του Προγράμματος «RESTART 2016-2020», τον τελευταίο χρόνο έχουν ανακοινωθεί ειδικά προγράμματα καινοτομίας με συνολική χρηματοδότηση ύψους €24 εκατ., με σκοπό τη δημιουργία και ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, από νεοφυείς και υφιστάμενες επιχειρήσεις, με προοπτικές διείσδυσης στη διεθνή αγορά. Μέχρι στιγμής, 31 νεοφυείς επιχειρήσεις έλαβαν χρηματοδότηση στο πλαίσιο των προσκλήσεων «SEED» και «PRE-SEED», επτά εκ των οποίων μέσω ειδικών προσκλήσεων που εξαγγέλθηκαν ένεκα της πανδημίας. Επίσης, έντεκα υφιστάμενες επιχειρήσεις χρηματοδοτήθηκαν μέσω του προγράμματος «INNOVATE». Τρεις εξ αυτών στο πλαίσιο ειδικής πρόσκλησης COVID-19 ενώ 16 νεοφυείς επιχειρήσεις έλαβαν χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος έρευνας στις νεοσύστατες επιχειρήσεις. Τον Νοέμβριο αναμένεται να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα του δεύτερου κύκλου προγραμμάτων καινοτομίας του ΙδΕΚ για προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, μέσα από τα οποία θα διοχετευθούν στην αγορά περίπου €12 εκατ.. Παράλληλα, έχουμε δημιουργήσει το «Innovation Factory» με σκοπό την προώθηση και υποστήριξη της καινοτομίας στην επιχειρηματική κοινότητα σε συνεργασία επίσης με εγχώριες και διεθνείς θερμοκοιτίδες (incubator) και επιταχυντές (accelerator), ενώ συνεχίζουμε να ενισχύουμε τους δεσμούς μας με χώρες που έχουν προηγμένο οικοσύστημα, όπως για παράδειγμα το Ισραήλ και την Ελλάδα, ενθαρρύνοντας τη διενέργεια κοινών έργων και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Τέλος, δεν πρέπει να παραλείψουμε πως έχει ήδη ξεκινήσει η δημιουργία ενός Ψηφιακού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων, στο οποίο θα καταγράφονται οι νεοφυείς επιχειρήσεις, παρέχοντας έτσι μία αποτύπωσή του οικοσυστήματος και συμβάλλοντας επίσης στη μεταξύ τους δικτύωση και εξωστρέφεια
